Zespół cieśni nadgarstka (zespół kanału nadgarstka, cieśń nadgarstka, ZCN, ang. carpal tunnel syndrome)
Jest to częste schorzenie, które dotyczy ok. 5% populacji, ale może sięgać do 60% w niektórych zawodach, zwłaszcza w których dochodzi do częstych urazów (nawet niewielkich) okolicy nadgarstka lub u osób wykonujących długotrwałe ruchy zginania i prostowania nadgarstka. Dodatkowo podatność na wystąpienie uszkodzenia zwiększa się w schorzeniach metabolicznych i układowych jak cukrzyca, mocznica, niedoczynność tarczycy, chorobach tkanki łącznej, otyłości oraz w czasie ciąży. Ciąża nie jest przeciwskazaniem do wykonania badań przewodnictwa nerwowego.
Objawy rozpoczynają się zwykle w ręce dominującej (2-3 razy częściej), a w 50-60%przypadków występują obustronnie. Chorzy skarżą się na uczucie mrowienia, drętwienia palców ręki z towarzyszącym uczuciem obrzęku (subiektywnie, bo klinicznie nie stwierdza się obrzęku!). Parestezje najczęściej nie objmują przedramienia ani palca V. Nasilają się w nocy, w czasie snu. Ból nie jest typowym objawem zespołu cieśni nadgarstka.
Przedmiotowo nawet w średniozaawanowanym stadium nie stwierdza się żadnych objawów oprócz często subiektywnie osłabionego czucia na dłoni i palcach I-IV ręki. Najlepszą metodą diagnostyczną w tej fazie jest badanie przewodnictwa nerwowego. ZCN nie jest niebezpieczną chorobą, ale powoduje uporczywe parestezje oraz może doprowadzić do zaników mięśni kłębu ręki, a tym samym osłabienia i dysfunkcji ręki dotkniętej objawami. Na przykład nie można utrzymać w ręce szklanki lub filiżanki.
Badanie przewodnictwa w ZCN jest metodą z wyboru pozwalającą na obiektywne określenie stadium choroby. Daje więc możliwość monitorowania i stopnia zaawansowania schodzenia.
Badanie USG w ZCN jest metodą uzupełniającą. Nie daje możliwości obiektywnej oceny stadium zaawansowania choroby. Natomiast wydaje się być metodą bezpieczną u osób ze sztucznym stymulatorem serca.